Ağ Yönetimi

Ağ izleme, SNMP ve Flow protokollerini kullanarak ağ aygıtlarını sürekli olarak izleyen ve bir kesinti-arıza durumunda genellikle e-posta yardımıyla ağ yöneticisine bilgi gönderen bir sistem veya yazılımdır. Ağ izleme genellikle bir yazılım uygulaması ve aracı kullanılarak gerçekleşir. Ağ izleme, ağ yönetim sisteminin en önemli kaynaklarından biridir.

Ağ izleme yazılımları veya uygulamaları yardımıyla ağ üzerindeki veri akışı, sistem ve ağ cihazlarının bütünlüğü ve sağlık durumları, web uygulamalarının stabilizasyonu kontrol altına alınmaya çalışılır. Ağ izleme yazılımları, ağ yöneticileri tarafından stratejik bir öneme sahiptir.

Ağ Yönetimi, bir organizasyonun bilgi teknolojileri altyapısında bulunan ağ kaynaklarının düzenlenmesi, yönetilmesi ve izlenmesini kapsayan süreçtir. Bu, ağ performansının sağlanması, güvenliğin korunması, hataların giderilmesi, kullanıcıların yönetilmesi ve ağ cihazlarının güncellenmesi gibi işlevleri içerir. Ağ yönetimi, hem küçük ağlar (örneğin, yerel ağlar – LAN) hem de büyük, geniş alan ağları (WAN) için hayati öneme sahiptir.

Ağ Yönetiminin Temel Bileşenleri

1. Ağ İzleme (Monitoring):
   • Ağ cihazlarının (yönlendirici, anahtar, sunucu vb.) sürekli izlenmesi anlamına gelir. Ağ izleme araçları, ağ trafiğini, bant genişliği kullanımını, bağlantı kesintilerini, cihazların durumunu ve hata bildirimlerini gözlemleyerek yöneticilere uyarılar gönderir.
   • Örnek Araçlar: Zabbix, Nagios, SolarWinds.
2. Ağ Performans Yönetimi:
   • Ağın performansını sürekli olarak izlemek ve performans düşüklüğüne neden olabilecek tıkanıklıkları veya sorunları belirlemeyi hedefler. Bu, ağın verimli çalışmasını sağlamak için gerekli ayarlamaların yapılmasını içerir. Bant genişliği yönetimi, gecikmelerin azaltılması ve ağ kapasitesinin optimize edilmesi gibi süreçler bu başlık altında yer alır.
3. Yapılandırma Yönetimi (Configuration Management):
   • Ağ cihazlarının (örneğin, yönlendiriciler, anahtarlar ve güvenlik duvarları) yapılandırmalarının kayıt altına alınması ve yönetilmesidir. Ayrıca, yapılandırma değişikliklerinin izlenmesi ve yapılandırmaların yedeklenmesi sağlanır. Bu, bir hata durumunda ağın hızlıca geri yüklenmesini kolaylaştırır.
4. Hata Yönetimi (Fault Management):
   • Hata yönetimi, ağda meydana gelen sorunları (bağlantı kopmaları, donanım arızaları vb.) tespit eder ve bu sorunların nedenlerini analiz eder. Hatalar, ağ performansını düşüren veya ağın işleyişini durduran unsurlar olabilir.
   • Ağ izleme yazılımları, hataları tespit ederek sistem yöneticilerine otomatik olarak uyarı gönderir. Böylece hatalara anında müdahale edilebilir.
5. Güvenlik Yönetimi:
   • Ağın güvenliğinin sağlanması, dış tehditlerden korunması ve iç erişimlerin denetlenmesi süreçlerini kapsar. Güvenlik yönetimi, ağ güvenlik politikalarının uygulanmasını, ağ cihazlarına kimlerin erişim sağlayabileceğinin denetlenmesini ve güvenlik olaylarının izlenmesini içerir.
   • Güvenlik araçları: Güvenlik duvarları (NGFW), Saldırı Önleme/Tespit Sistemleri (IPS/IDS), VPN’ler ve antivirüs yazılımları.
6. Kapasite Yönetimi (Capacity Management):
   • Ağın gelecekteki talepleri karşılayabilecek kapasitede olup olmadığının izlenmesi ve gerektiğinde altyapının genişletilmesi sürecidir. Bu, ağ cihazlarının bant genişliği, depolama alanı ve işlem kapasitesinin değerlendirilmesini içerir.
7. Varlık Yönetimi (Asset Management):
   • Ağdaki tüm cihazların, yazılımların ve ağ elemanlarının envanterini çıkarmayı ve bu varlıkların düzenli takibini yapmayı içerir. Varlık yönetimi sayesinde ağ üzerindeki donanım ve yazılımlar güncel tutulur ve gerektiğinde müdahale için tüm bilgiler el altında olur.

Ağ Yönetimi Süreçleri

1. Ağ Planlaması:
   • Ağ yönetimi sürecinin ilk aşaması, mevcut ve gelecekteki ihtiyaçlara göre ağın planlanmasıdır. Ağ altyapısının nasıl şekilleneceği, hangi cihazların kullanılacağı, bant genişliği ihtiyaçlarının ne olacağı ve güvenlik ihtiyaçlarının belirlenmesi bu aşamada gerçekleştirilir.
2. Kurulum ve Yapılandırma:
   • Ağ cihazlarının kurulumu, yapılandırılması ve kullanıcıların ağa entegre edilmesi bu aşamada gerçekleştirilir. Bu aşamada, ağın çalışır hale gelmesi ve cihazların doğru şekilde konfigüre edilmesi sağlanır.
3. Sürekli İzleme ve Bakım:
   • Ağın çalışır durumda kalması için izleme ve bakım gereklidir. Ağ yöneticileri, ağ performansını ve güvenliğini izleyerek aksaklıkları belirler. Güncellemeler, yazılım yamaları ve donanım iyileştirmeleri düzenli olarak yapılır.
4. Sorun Giderme (Troubleshooting):
   • Ağda bir sorun meydana geldiğinde, sorunun tespiti ve çözümü için çeşitli teknikler kullanılır. Sorun giderme işlemi, ağın hızla eski durumuna döndürülmesi ve iş süreçlerinin kesintiye uğramamasını sağlamak amacıyla yapılır.

Ağ Yönetiminde Kullanılan Araçlar ve Teknolojiler

1. SNMP (Simple Network Management Protocol):
   • Ağ cihazlarının yönetimi ve izlenmesi için kullanılan bir protokoldür. SNMP, yönlendiriciler, anahtarlar ve sunucular gibi ağ cihazlarından bilgi toplar ve bu bilgileri ağ yöneticilerine sunar.
2. NMS (Network Management System):
   • Ağdaki cihazları izlemek, yönetmek ve hataları gidermek için kullanılan yazılımlardır. Bu sistemler, ağın genel sağlık durumunu izler ve performans sorunlarını algılayarak çözüm önerir.
   • Örnek NMS araçları: Cisco Prime, SolarWinds Network Performance Monitor.
3. Yapay Zeka ve Otomasyon:
   • Yapay zeka tabanlı sistemler, ağ yönetiminde otomasyon sağlayarak ağ performansını optimize edebilir ve sorunları önceden tahmin edebilir. Ağ yöneticileri, karmaşık ve tekrarlayan görevleri otomatik hale getirerek zamandan ve maliyetten tasarruf eder.
4. Bulut Tabanlı Ağ Yönetimi:
   • Bulut tabanlı ağ yönetimi, şirketlerin ağlarını internet üzerinden merkezi bir platform aracılığıyla yönetmesini sağlar. Bu yaklaşım, özellikle geniş alan ağları (WAN) için esneklik ve ölçeklenebilirlik sağlar.

Ağ Yönetiminin Önemi

1. Ağ Performansını Optimize Etme:
   • Ağ yönetimi, ağın verimli çalışmasını sağlamak için gereklidir. Performans yönetimi ve sürekli izleme, olası sorunları önceden tespit ederek ağın kesintisiz çalışmasını sağlar.
2. Güvenliği Artırma:
   • Ağdaki güvenlik açıklarını tespit etmek, yetkisiz erişim denemelerini engellemek ve ağdaki tüm aktiviteleri izlemek, güvenli bir ağ ortamı yaratmak için önemlidir. Güvenlik politikalarının düzenli olarak güncellenmesi de ağ yönetiminin bir parçasıdır.
3. Kesintisiz İş Sürekliliği:
   • Ağda meydana gelen sorunların hızla çözülmesi, iş süreçlerinin kesintiye uğramaması açısından kritik önemdedir. Ağ yönetimi, kesinti sürelerini minimuma indirerek iş süreçlerinin devamlılığını sağlar.
4. Kapsamlı İzleme ve Raporlama:
   • Ağ yönetimi araçları sayesinde ağ yöneticileri, ağın genel sağlık durumu hakkında bilgi sahibi olabilir ve detaylı raporlar alabilir. Bu raporlar, ağın iyileştirilmesi gereken alanlarını belirlemek için kullanılır.

Ağ Yönetiminde Karşılaşılan Zorluklar

1. Ağ Büyüklüğü ve Karmaşıklığı:
   • Büyük ve karmaşık ağ yapılarında yönetim daha zorlayıcı hale gelir. Yüzlerce veya binlerce cihazın izlenmesi ve yönetilmesi karmaşık olabilir.
2. Siber Tehditler:
   • Giderek artan siber tehditler, ağ güvenliği yönetimini zorlaştırır. Güvenlik açıklarının anında tespit edilmesi ve siber saldırılara karşı hızlı müdahale edilmesi kritik öneme sahiptir.
3. Ağ Performansını Sürekli Sağlama:
   • Ağ üzerindeki cihazların ve kullanıcıların artması, performans sorunlarına yol açabilir. Ağ yöneticileri, performansı optimize etmek için sürekli iyileştirmeler yapmak zorunda kalır.
4. Yeni Teknolojilere Uyum:
   • SDN (Software-Defined Networking) ve bulut tabanlı teknolojiler gibi yenilikler, ağ yönetimini yeniden şekillendirir. Ağ yöneticilerinin bu teknolojilere hızlı adapte olması önemlidir.

Sonuç

Ağ yönetimi, organizasyonların verimli, güvenli ve kesintisiz bir ağ altyapısına sahip olmasını sağlamak için kritik bir fonksiyondur. İyi bir ağ yönetim sistemi, ağın performansını artırır, güvenliği sağlar ve iş süreçlerinin sor